Η 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας έγινε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων και διήρκεσε τρεις μέρες: Παρασκευή 24, Σάββατο 25 και Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025. Το θέμα της ήταν ΓΥΝΑΙΚΕΣ – χωρίς υπότιτλο. Η 4η Γιορτή έδωσε τη δυνατότητα της συνάντησης και αλληλογνωριμίας μεταξύ των μελών των Ομάδων Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) και αποτέλεσε επίσης μια μετακένωση των βιωμένων εμπειριών των αφηγητών μας προς το ακροατήριο που γέμιζε το αμφιθέατρο.
Η 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας ανέδειξε τη δυναμική παρουσία των ΟΠΙ στην ελληνική κοινωνία, καθώς και την κοινωνική σημασία της προφορικής ιστορίας. Δεν ήταν ένα συνέδριο, όπου συμμετέχουν συνήθως μεμονωμένα άτομα – ερευνητές, αλλά συμμετείχαν δεκαέξι συλλογικότητες, δεκαέξι ΟΠΙ, από όλη την Ελλάδα, οι οποίες συγκεντρώνουν τη συλλογική μνήμη του τόπου τους. Συμμετείχαν ΟΠΙ που λειτουργούν πάνω από δέκα χρόνια και άλλες που δεν έχουν κλείσει ακόμα χρόνο. Και αυτό το νέο ‘αίμα’ που μπαίνει στο δίκτυο των ΟΠΙ αναζωογονεί το οικοσύστημά του. Ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις ΟΠΙ είναι το Συντονιστικό το οποίο οργάνωσε και τη Γιορτή.
Την 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας χαιρέτισε η Γενική Διευθύντρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης κ. Χρύσα Νικολάου και ο Πρόεδρος της Τεχνόπολης, Κωστής Παπαϊωάννου. Την εναρκτήρια ομιλία έκανε η Τ. Βερβενιώτη, ιστορικός. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάστηκε μια πλατφόρμα προφορικών μαρτυριών, της ΟΠΙΔΗΧ. Ιδιαίτερα εντυπωσίασαν οι ανακοινώσεις που αφορούσαν την κρίσιμη δεκαετία του 1940, τον εμφύλιο και την μετεμφυλιακή κοινωνία, καθώς και τη γυναικεία εργασία: μοδίστρες, μαρκόνισσες, δασκάλες εικαστικών, φοιτήτριες. Παρακολουθήσαμε επίσης τις αυτό-παρουσιάσεις των νέων ΟΠΙ, το άνοιγμα ενός καφενείου μετά από πενήντα χρόνια στη Σκλαβοπούλα Χανίων και την ιστορία της Αγίας Μαρίνας Ηλιούπολης. Το σεμινάριο για την απομαγνητοφώνηση με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης αποτέλεσε πόλο έλξης. Στη 4η Γιορτή παρουσιάστηκαν επίσης δύο θεατρικά δρώμενα και τρια ντοκιμαντέρ: για την Παλαιστίνη (The Wanted 18), για ένα ‘χαμένο’ αρχείο (ΑΖΗΤΗΤΟΙ) καθώς και τις ιστορίες έξι γυναικών (Herstories: Οι ρίζες μου).
Με την 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας οι ΟΠΙ, ως αυτοφυές και αυτοδιαχειριζόμενο δίκτυο, ανέδειξαν και απέδειξαν τη δύναμη και τη δυναμική της συλλογικότητας.
Έναρξη: 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας
Πρώτη Ημέρα - 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ - ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΟΜΙΛΙΑ
16:00 – 17:00
Χαιρετισμοί:
Χρύσα Νικολάου, Γενική Διευθύντρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος
Κωστής Παπαϊωάννου, Πρόεδρος της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων
Εναρκτήρια ομιλία: Τ. Βερβενιώτη, Ιστορικός, Μέλος του Συντονιστικού των ΟΠΙ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Το ψηφιακό αποθετήριο (διαδικτυακή πλατφόρμα) της ΟΠΙΔΗΧ
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δήμου Χαλανδρίου (ΟΠΙΔΗΧ). Δήμος Χαλανδρίου, ReasonableGraph.org
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ``ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ``
1 8 : 3 0 – 2 0 : 0 0
Σ υ ν τ ο ν ί σ τ ρ ι α : Λ έ ν α Σ τ ε φ ά ν ο υ, Δ ρ . Α ρ χ α ι ο λ ό γ ο ς – Μ ο υ σ ε ι ο λ ό γ ο ς / H E R I T Λ G E
«Τι κάνεις, παιδί μου; Καλά είμαι, μητέρα.»
Εγκλεισμοί-αποκλεισμοί-συναντήσεις
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Επταπυργίου (ΟΠΙΕΠΤΑ)
Γυναίκες και πολιτική στο μετεμφυλιακό τοπίο (1950-1974)
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ)
Αφηγήσεις Έμφυλης Βίας κατά τη διάρκεια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Καστοριάς (ΟΠΙΚΑΣ)
ΠΡΟΒΟΛΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
2 0 : 1 5 – 2 2 : 0 0
The Wanted 18, (Οι 18 καταζητούμενες), 2014
Οι 18 καταζητούμενες είναι αγελάδες.
Καταζητούνται από τον ισραηλινό στρατό, γιατί τις αγόρασε μια παλαιστινιακή κοινότητα για να παράγει το γάλα των παιδιών της.
Η Carol Sansour, ποιήτρια, Dunias Project, ιδρύτρια και Διευθύντρια του Φεστιβάλ Παλαιστινιακού Κινηματογράφου της Αθήνας, μιλά για την ταινία.
Διερμηνεία: Χριστίνα Φοίβη, εικαστικός – κινηματογραφίστρια
Δεύτερη Ημέρα - 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας
ΟΙ ΝΕΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ
10:00 – 11:30
Συντονίστρια: Πόλυ Κρημνιώτη, Δημοσιογράφος
Τα πρώτα βήματα
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Γιαννιτσών (ΟΠΙΓ)
Η γέννηση της ΟΠΙ Βύρωνα
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Βύρωνα (ΟΠΙΒΥ)
Αυτοπαρουσίαση. Οι φωτογραφίες στα άλμπουμ μας κάτι έχουν να μας πουν
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Πεντέλης (ΟΠΙΠΕΝ)
Μια ΟΠΙ γεννιέται Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Τριφυλλίας (ΟΠΙΤΡΙ)
και Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Ρίπεσι
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ, ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟ & ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ
12:00 – 14:00
Συντονίστρια: Δόμνα Μιχαήλ, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Γυναίκες της δεκαετίας του ‘40, του ‘50, του ’60.
‘Κανονικότητες’ και ‘παρεκκλίσεις’
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δήμου Χαλανδρίου (ΟΠΙΔΗΧ)
Πολιτικότητα και αντιλήψεις των νέων γυναικών.
Η περίπτωση των φοιτητριών του Τμήματος ΠΕΔΔ/ΕΚΠΑ
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ (ΟΠΙ-ΠΕΔΔ)
Η ΜΟΔΙΣΤΡΑ (ΔΙΑ-ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ)
15:30 – 17:00
Συντονίστρια: Νάση Σιαφάκα, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ
Μοδιστρούλες-ράφτρες: αόρατες Επάγγελμα μοδίστρα Εκπαίδευση – δασκάλες – μαθήτριες
Ομάδες Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ), Δήμου Χαλανδρίου (ΟΠΙΔΗΧ),
Καλλιθέας-Τζιτζιφιών (ΟΠΙΚΑ-Τ) και Χίου (ΟΠΙΧΙ)
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ
17:30 – 19:00
Συντονιστής: Γιώργος Θεοδωρίδης, Ιστορικός, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και
Δημόσιας Διοίκησης/ΕΚΠΑ, ΟΠΙ-ΠΕΔΔ
Στον δρόμο για το μεροκάματο
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Καλλιθέας – Τζιτζιφιών (ΟΠΙΚΑ-Τ)
Στο μάτι του κυκλώνα: ραπόρτο ζωής από γυναίκες ναυτικούς
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Χίου (ΟΠΙΧΙ)
Γυναίκες Δασκάλες Εικαστικών
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Γυναικών Εκπαιδευτικών (ΟΠΙΓΕ)
ΠΡΟΒΟΛΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
19:30 – 21:00
ΑΖΗΤΗΤΟΙ, 2024
Ένα ντοκιμαντέρ για ένα ¨”αζήτητο” αρχείο που
αναφέρεται στους φυματικούς του Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία».
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Οικονόμου.
Τρίτη Ημέρα - 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
10:00 – 12:00
Σεμινάριο
Απομαγνητοφώνηση με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης
Ανδρέας Κούλουμος, μέλος της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ)
ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ
12:30 – 14:00
Συντονίστρια: Ελίζα Τριανταφύλλου, Δημοσιογράφος
Από τις προφορικές ιστορίες στις ελεύθερες παραλίες
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Σαρωνικού (ΟΠΙΣΑΡ)
Η χρονοκάψουλα του καφενείου. Παρουσίαση της δουλειάς της ομάδας
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Χανίων (ΟΠΙΧ)
Η Αγία Μαρίνα των δεκαετιών ‘40, ’50 και ‘60.
Παρουσίαση της δουλειάς της ομάδας & προβολή ντοκιμαντέρ
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Ηλιούπολης (ΟΠΙΗΛ)
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΟΠΙ
15:00 – 18:00
Αλληλογνωριμία και συζήτηση μεταξύ των ΟΠΙ για τη φιλοσοφία, τη λειτουργία,
τα προβλήματα και τους προβληματισμούς, καθώς και για το μέλλον του Δικτύου τους.
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΛΕΣΕΙΣ
18:15 – 19:30
«Μαρίκες #δενπροκειταιγιαδιασημεςπερσονες»
-αποσπάσματα από το κείμενο της παράστασης
-αναδρομή στο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα Μ.Α.Ρ.Ι.Κ.Α. (Μίλα-Άκου-Ρώτα-Ιστόρησε-Κατανόησε-Άλλαξε)
-περιγραφή του θεατρικού εργαστηρίου που συνόδευε την παράσταση
Ψελλίζοντας την εαυτή, τραυλίζοντας τις άλλες
Πέγκυ Ζάλη, Γιώτα Ιωαννίδου. Η επιτέλεση έχει παρουσιαστεί και στην Woman Case και στη Μεταπολίτευση,
Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2024.
ΠΡΟΒΟΛΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
19:30 – 21:30
Herstories: οι ρίζες μου, 2024
Η σκηνοθέτρια Βίλμα Μενίκη μας μιλά για την ταινία της που αφορά τις ιστορίες έξι γυναικών.
