ΟΠΙ ΒΟΛΟΥ- Απολογισμός 2019
Το 2019 ήταν μια εξαιρετικά γόνιμη χρονιά για την ΟΠΙΒΟ, η οποία οδήγησε σε ανανέωση των μελών της, σε δύο δημόσιες εκδηλώσεις και εμπλουτισμό του αρχείου της. Ο αναβρασμός δραστηριότητας – ο οποίος συνεχίζεται – οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη μεγάλη επιτυχία που είχε η πρώτη μας εκδήλωση στο Βόλο με θέμα τους χώρους εγκλεισμού στη δεκαετία του 1940 (Οκτώβριος 2018). Τον Ιανουάριο 2019 η εκδήλωση αυτή επαναλήφθηκε σε άλλο μεγαλύτερο χώρο (την παρακολούθησαν περίπου 300 άτομα). Τον Μάρτιο η ΟΠΙΒΟ οργάνωσε νέο σεμινάριο (το τέταρτο από την ίδρυσή της) για την επιμόρφωση νέων μελών. Συνολικά προσχώρησαν εννέα άτομα στην ΟΠΙΒΟ, η οποία σήμερα έχει συνολικά 26 μέλη. Η έδρα και το αρχείο της μεταφέρθηκαν από τα ΓΑΚ Μαγνησίας στο Εργαστήριο Ιστορίας του Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει διακοπή της περαιτέρω συνεργασίας με τα ΓΑΚ. Η Ομάδα πραγματοποίησε πέντε συναντήσεις σε ολομέλεια αλλά πλέον λειτουργεί και σε αυτόνομες θεματικές υπό-ομάδες. Μια ομάδα δούλεψε με θέμα «Μικρασιάτες πρόσφυγες και η θάλασσα» (με επιμέρους θέματα «ναυτικοί», «λιμενεργάτες» και «τσιπουράδικα») και παρουσίασε την δουλειά της στα τέλη Μαΐου στο πλαίσιο των «Αρχαιολογικών Διαλόγων 2019». Η εκδήλωση αυτή, στην οποία συμμετείχε και ένα μέλος της ΟΠΙ Καβάλας, είχε και πάλι μεγάλη επιτυχία και η έρευνα συνεχίζεται. Εκτός από το θέμα αυτό υπάρχουν ακόμα δύο θεματικές υπό-ομάδες: η μία ασχολείται με τα ναζιστικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας και η άλλη με την αποβιομηχάνιση. Στη διάρκεια του 2019 πραγματοποιήθηκαν πάνω από 45 νέες συνεντεύξεις. Επίσης, η ΟΠΙΒΟ άρχισε να δέχεται δωρεές: συνεντεύξεις από εκπαιδευτικούς ή άλλους θαυμαστές της. Για το 2020 σχεδιάζεται μια εμπλουτισμένη επανάληψη της εκδήλωσης «Μικρασιάτες και θάλασσα» σε συνεργασία με δύο συλλόγους Μικρασιατών προσφύγων (18 Μαρτίου) και νέα εκδήλωση για τα στρατόπεδα εργασίας, στην οποία πιθανόν να συμμετάσχει και η ΟΠΙΑ (9 Μαΐου).
ΟΠΙ ΚΑΒΑΛΑΣ – Απολογισμός 2019
Μέσα στο 2019 έγιναν 7 συναντήσεις ανάμεσα στα 7 (σταθερά) μέλη που αποτελούν την ΟΠΙΚΑΒ και σε άλλα πρόσωπα που ενδιαφέρονται για την Προφορική Ιστορία. Στις συναντήσεις αυτές ασχοληθήκαμε με ζητήματα οργάνωσης και προγραμματισμού συνεντεύξεων και με τη επεξεργασία του διαθέσιμου υλικού από προφορικές συνεντεύξεις. Επίσης, συζητήσαμε γύρω από το ενδιαφέρον που είχαν για μας κάποιες επιμορφώσεις και συνέδρια Προφορική Ιστορίας, που ανακοινώθηκαν για το έτος 2019. Δύο μέλη της ομάδας, η Βάσω Πετρά, φιλόλογος στο ΓΕΛ Δοξάτου Δράμας και η Δέσποινα Κανάρη, φιλόλογος στο 2ο ΕΠΑΛ (εσπερινό) Καβάλας, δραστηριοποιήθηκαν σε αυτή την προοπτική.
Η Βάσω Πετρά παρουσίασε στο 1ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο (Αθήνα, 10-12 Μαΐου 2019) την εργασία στην Προφορική Ιστορία που υλοποιήθηκε στο ΓΕΛ Δοξάτου, σε συνεργασία με τον Ιωάννη Σγουρίδη, στο πλαίσιο έρευνας δράσης με στόχο την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία. Η δράση αφορούσε τη συγκέντρωση αφηγήσεων μετακίνησης- μετανάστευσης-προσφυγιάς που άκουσαν, βίωσαν, κατέγραψαν σε συνεντεύξεις οι μαθητές. Οι αφηγήσεις κάλυπταν μια μακρά χρονική περίοδο: Μικρασιατική Καταστροφή-Κατοχές-μετανάστευση του 1960.
Συγκεκριμένα, 8 μαθήτριες, με την υποστήριξη της φιλολόγου Πετρά και της θεατροπαιδαγωγού Ειρήνης Μαρνά, παρουσίασαν στο Μαθητικό Συνέδριο δραματοποιήσεις των αφηγήσεων στο ιδίωμα στο οποίο ειπώθηκαν αυτές.
Η Δέσποινα Κανάρη πήρε μέρος στους Αρχαιολογικούς Διαλόγους-Θαλασσογεωγραφίες: Ρότες, Ροές, Δίκτυα (Βόλος, 30 Μαΐου – 1 Ιουνίου 2019). Στη συνεδρία με το θέμα «Μικρασιάτες πρόσφυγες και θάλασσα» παρουσίασε την εργασία της, η οποία βασίστηκε σε προσωπικές αφηγήσεις πάνω στη ζωή προσφύγων από τη Μικρά Ασία στην Καβάλα και στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες σχετικές με την αλιεία και το εμπόριο.
Παράλληλα, η ΟΠΙΚΑΒ συνεργάστηκε κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς με το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας, για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Pericles που αφορά στη δραστηριοποίηση των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πάνω σε θέματα διατήρησης αλιευτικής παράδοσης και κληρονομιάς.
Η Δέσποινα Κανάρη, επίσης, παρακολούθησε το Θερινό Σχολείο Προφορικής Ιστορίας στο Τσεπέλοβο Ζαγορίου, 8-17 Ιουλίου 2019.
ΟΠΙ ΛΕΣΒΟΥ – Απολογισμός 2019
Η ΟΠΙΛΕΣ αποτελείται από 11 μέλη που συμμετέχουν σε δύο υπό-ομάδες: «Σάρλιτζα Παλλάς» (5 άτομα) και Προσφυγική και Μεταναστευτική Κρίση του 2015 (6 άτομα). Στην ομάδα μας προστέθηκαν δύο νέα μέλη. Μέχρι στιγμής έχουμε συγκεντρώσει 19 συνεντεύξεις για την προσφυγική και μεταναστευτική κρίση και 3 συνεντεύξεις για το Προσφυγικό του ’22 (ηχογραφημένες και μερικές βιντεοσκοπημένες). Η υπό-ομάδα «Σάρλιτζα Παλλάς» δουλεύει το ερωτηματολόγιο για να προχωρήσει σε συνεντεύξεις. Το «Σάρλιτζα Παλλάς είναι παλιό ξενοδοχείο στη Θερμή Λέσβου, το οποίο δεν λειτουργεί πλέον, και στο παρελθόν φιλοξένησε πολιτικούς κ.α.
Τον Ιούνιο του 2019 η υπό-ομάδα που δραστηριοποιείται πάνω στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίσης του 2015 έλαβε μέρος στο Συνέδριο Κοινωνικών Επιστημών με τίτλο «Διλήμματα και Προοπτικές πέρα από την Κρίση». Παρουσιάσαμε ένα μέρος του υλικού με προφορικές μαρτυρίες με τίτλο: «Η Προσφυγική Κρίση μέσα από τα μάτια των κατοίκων της Λέσβου», με ομιλήτριες την Ελευθερία Αλεξανδρή και την Ευρικόμη Σάββα. Επίσης, γράψαμε ένα άρθρο με τον ίδιο τίτλο για τα Πρακτικά του Συνεδρίου (το οποίο καταθέσαμε στην οργανωτική επιτροπή τον Ιούλιο), που θα κυκλοφορήσουν σε Ηλεκτρονικό Τόμο το 2020.
Επίσης, τον Δεκέμβριο η υπό-ομάδα του προσφυγικού σχεδίασε ένα νέο ερωτηματολόγιο σχετικά με την εργασιακή εμπειρία στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση στη Λέσβο με αφορμή τη συμμετοχή μας στο 5ο Διεθνές Συνέδριο Προφορικής Ιστορίας στο Ρέθυμνο το Μάιο του 2020 και έως τώρα έχουμε συγκεντρώσει τρεις συνεντεύξεις.