Πραγματοποιήθηκε μ’ επιτυχία το πρωί της Κυριακής 17 Οκτωβρίου ο ιστορικός περίπατος που διοργάνωσε η Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ) στο νεότερο Γαλάτσι, τη λεγόμενη Λαμπρινή. Η συμμετοχή, Γαλατσιωτών και μη, ήταν μεγάλη. Ο περίπατος αφορούσε γεγονότα και καταστάσεις από τη δεκαετία κυρίως του 40 ως σήμερα.
Ξεκινήσαμε από τη διασταύρωση Κουντουριώτου και Τράλλεων, όπου αναφερθήκαμε στην πλημμύρα του 1962, ενώ αρκετοί από τον κόσμο σχολίασαν την επικαιρότητα της περιγραφής. Προχωρήσαμε στο πάρκο Ηνιόχου, θυμηθήκαμε το ιστορικό της διεκδίκησής του από τους κληρονόμους Βέικου και τους αγώνες που δόθηκαν από τους κατοίκους, από τη δεκαετία του 2000, για να σωθεί από τη διαχρονική πρόθεση των, μετά τον Παπαδιονυσίου, Δημάρχων να το μετατρέψουν σε τεράστιο πάρκινγκ.
Συνεχίσαμε μέχρι το μοναχικό πεύκο της Δρυάδων (ότι απόμεινε από το παλιό πευκοδάσος με τα χιλιάδες πουλιά), που σκίαζε την ταβέρνα του ’Παμεινώντα του Σιδέρη, εκεί που ο Γιώργης Παπαγεωργίου, ο κανατάς, θυσίασε στην Κατοχή το γαϊδουράκι του για να κεράσει τους γειτόνους. Σταθήκαμε έξω από την Εθνική Τράπεζα στην Παπαφλέσσα, όπου στρατοπέδευαν οι Ιταλοί. Στην Πανός αναφερθήκαμε στη μικρή γειτονιά των 10-15 οικογενειών που κατοικούσαν σ’ αυτή την ερημιά τη δεκαετία του ’40 και καλλιεργούσαν ότι μπορούσαν για την επιβίωση. Φανταστήκαμε το κτήμα του Τσάκωνα ανάμεσα στις οδούς Φωκά, Εκάβης, Ναρκίσσου & Χριστιανουπόλεως με τ’ αμπέλια, τα οπωροφόρα και τα γελάδια του. Κι ακούσαμε ότι, όπως οι σύγχρονοι πρόσφυγες, φιλοξενήθηκαν εδώ για μερικούς μήνες το 1946 δυο-τρεις εκατοντάδες επιζήσαντες από το Ολοκαύτωμα Εβραίοι.
Στην Αγίας Ειρήνης μιλήσαμε για το έργο του διυλιστηρίου της ΟΥΛΕΝ και την οξεία δυσπιστία των Γαλατσιωτών να εμπιστευτούν τα επιφανειακά και ασκεπή νερά του, μέχρι και τη δεκαετία του ’50.
Αλλά και για γεγονότα της Κατοχής, της Απελευθέρωσης και του Δεκέμβρη του ’44: για το σαμποτάζ στο νερό, το οποίο μετέφεραν οι Γερμανοί για τα στρατεύματά τους στην Αφρική, που το οργάνωσε ο Γιώργος Ράνιος, υπάλληλος της εταιρίας, με αποτέλεσμα να δηλητηριαστούν 350 Γερμανοί, και την κατοπινή του εκτέλεση. Τη μάχη που έδωσε ο ΕΛΑΣ στις 8.10.44 με τους γερμανοτσολιάδες και έσωσε το διυλιστήριο από την καταστροφή που μεθόδευαν οι Γερμανοί για όλες τις υποδομές της Αθήνας. Για τ’ αλλεπάλληλα μπλόκα των Γερμανών με τις εκατόμβες των θυμάτων λίγες μέρες πριν την αποχώρησή τους από την πρωτεύουσα (όπως αυτό στις 29.9.1944 στους Αμπελόκηπους, το οποίο κατέληξε στον ομαδικό τάφο των Τουρκοβουνίων), όπου πρωτοστατούσαν οι δοσίλογοι συνεργάτες των κατακτητών. Για τη μεγάλη σφαγή της 3ης του Δεκέμβρη στο Σύνταγμα, το ρόλο των αστυνομικών του ΙΣΤ΄ Α.Τ. Πατησίων σ’ αυτήν, και την εκτέλεσή τους τις επόμενες ημέρες απ’ τον ΕΛΑΣ στο διυλιστήριο. Για την εκτέλεση και της ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη στο ίδιο μέρος, σαν συνεργάτριας των Γερμανών και την κατοπινή τύχη του υπεύθυνου αξιωματικού που εκτελέστηκε με τη σειρά του με απόφαση λαϊκού δικαστηρίου.
Στην Αγία Ειρήνη, η αφηγήτριά μας Κοραλία Μαργέλη, μας θύμισε πώς δημιουργήθηκε η δεύτερη ενορία του Γαλατσίου μετά την Αγία Γλυκερία.
Τέλος στο Παλαί μιλήσαμε για το ιστορικό της δημιουργίας του, στους ολυμπιακούς του 2004, τη σημερινή εξολοκλήρου, μη αθλητική, εμπορική του χρήση, ενώ η αφηγήτρια της ΟΠΙΑ Μερβάς Μαάνιαν μας γύρισε στο 2015, στη φιλοξενία των πρώτων προσφύγων από Συρία και Αφγανιστάν, στο κύμα της εθελοντικής προσφοράς που τη συνόδευσε, και τη δική της παρέμβαση σαν νηπιαγωγού για τη γνωριμία και την ανάπτυξη αλληλεγγύης ανάμεσα στα Γαλατσιωτάκια και τα προσφυγόπουλα.
Στον περίπατο μέλη της ΟΠΙΑ διάβασαν αποσπάσματα από συνεντεύξεις Γαλατσιωτών, σχετικά με την περιοχή που επισκεφθήκαμε.
Ευχαριστούμε θερμά όλες τις και τους συνοδοιπόρους που μοιραστήκαμε την ωραία εμπειρία, και ελπίζουμε να συναντηθούμε ξανά στους επόμενους περιπάτους που θα διοργανώσουμε στο Γαλάτσι, αλλά και σ’ άλλες γειτονιές της Αθήνας.