Στις 27 Νοέμβρη 2024 η Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ), ξενάγησε ένα τμήμα της Στ΄ τάξης του 7ου Δημοτικού σχολείου Γαλατσίου στην ευρύτερη γειτονιά του. Οι μαθητές και οι μαθήτριες συνοδεύονταν από τις δασκάλες τους, ήταν χαρούμενοι/ες γι’ αυτό που θα έκαναν για πρώτη φορά και περίεργοι για όσα επρόκειτο να ακούσουν.
Μιλήσαμε για την ύδρευση της Αθήνας και τους τρόπους που προμηθεύονταν το νερό οι κάτοικοι του Γαλατσίου πριν και μετά τη δημιουργία του φράγματος του Μαραθώνα και του διυλιστηρίου. Για περιστατικά από την Κατοχή: το σαμποτάζ του αντιστασιακού Γιώργου Ράνιου που δηλητηρίασε το νερό που έστελναν οι κατακτητές στα στρατεύματά τους στη Β. Αφρική. Και τη μάχη που έδωσαν οι αντάρτες και έσωσαν το διυλιστήριο από τα σχέδια των Γερμανών και των Ελλήνων συνεργατών τους να το καταστρέψουν κατά την υποχώρησή τους.
Μιλήσαμε για την αραιή κατοίκηση της περιοχής ακόμα και μετά τον πόλεμο, τις καλλιέργειες και το κτήμα Τσάκωνα, καθώς και τη φιλοξενία ενός αριθμού Εβραίων στο κτήμα αυτό για μερικούς μήνες το 1946.
Αναφερθήκαμε στο μικρό συνοικισμό των 10-15 οικογενειών που υπήρχε τη δεκαετία του ’40, τα φτωχικά νοικοκυριά με τους μπαξέδες που οι καλλιεργητές τους περπατούσαν πολλά χιλιόμετρα κάθε μέρα για να πουλήσουν τα προϊόντα τους και στο καμίνι του Παπαγεωργίου όπου έψηνε τις στάμνες του.
Μιλήσαμε για τη μεγάλη πείνα που προξένησαν οι φασίστες και ναζί κατακτητές, για τους πολλούς πεινασμένους που έπεφταν στο δρόμο νεκροί και τους πετούσαν στο παρακείμενο ρέμα για να τους παρασύρει μέχρι τον Κηφισό. Για τα κουτιά της Οβομαλτίνης που δεν ήταν κακάο αλλά χειροβομβίδες και τα σκόρπιζαν οι κατακτητές για να σκοτώνουν μικρά παιδιά. Για τα αυτοσχέδια καταφύγια που έφτιαχναν οι κάτοικοι για να προστατευτούν από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Είπαμε επίσης για το ρέμα που ήταν η οδός Φωκά, το οποίο πλημμύριζε για δεκαετίες μετά την Κατοχή, παρασέρνοντας τις καλλιέργειες και τις παράγκες που υπήρχαν στις όχθες του και πνίγοντας στη λάσπη τα λίγα πιο στέρεα σπίτια.
Το τελευταίο του δάσους που κάποτε υπήρχε εδώ, με πολλών λογιών πουλιά και την ταβέρνα του Παμεινώντα του Σιδέρη. Στην κατοχή και τη μεγάλη πείνα, ο σταμνάς ο Παπαγεωργίου, για τον οποίο είχαμε μιλήσει λίγο πριν, έσφαξε το γαϊδουράκι του, τόφερε στην ταβέρνα κι έκανε το τραπέζι σ’ όλη την πεινασμένη γειτονιά.
Εδώ αναφερθήκαμε στην κτηνοτροφία που υπήρχε στα Τουρκοβούνια, στα κοπάδια που πηγαινοέρχονταν ακόμα και μέσα στην κατοικημένη περιοχή και το μικρό εργαστήρι γιαουρτιού, στη θέση του σημερινού βιβλιοπωλείου Μαρκολέφα, το οποίο εξελίχθηκε στη βιομηχανία γαλακτοκομικών ΦΑΓΕ. Μιλήσαμε επίσης αρκετά για τους αγώνες των κατοίκων της περιοχής να σώσουν το πάρκο Ηνιόχου από την τσιμεντοποίηση, για τη οικονομική συνεισφορά τους και την εθελοντική εργασία τους, ώστε ο χώρος να γεμίσει δέντρα, να τοποθετηθούν παγκάκια που τα φροντίζουν και τα συντηρούν. Στο πάρκο γίνονται πολλές όμορφες εκδηλώσεις όπως συναυλίες, καραγκιόζης παιδικό θέατρο, ακόμα και στόλισμα Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Τα παιδιά κολάτσισαν και έπαιξαν για λίγο στο πάρκο.
Επιστρέφοντας, τους ζητήθηκε να γράψουν τις εντυπώσεις τους, σε μια μικρή παράγραφο το καθένα, πράγμα που έκαναν πρόθυμα. Τα κείμενά τους δείχνουν ότι ευχαριστήθηκαν τον περίπατο γιατί έμαθαν πράγματα που, όπως φαίνεται, τα ενδιέφεραν.
