Η δημιουργία των ΟΠΙ έγινε εφικτή, εκτός από τη συγκυρία, και λόγω του υψηλού επίπεδου εκπαίδευσης μεγάλης μερίδας του πληθυσμού και της ψηφιακής τεχνολογίας που διευκολύνει την καταγραφή, διάδοση και διατήρηση της μνήμης. Η προφορική ιστορία υπό-στηρίζεται ακόμα από την αποκεντρωμένη πληροφόρηση της ‘νέας’ εποχής. Δεν είναι μόνο οι ειδικοί, οι ακαδημαϊκοί, αλλά και οι ‘απλοί’ άνθρωποι, οι ερασιτέχνες ιστορικοί που –μετά από ενός είδους εκπαίδευση- μπορούν να συλλέγουν προφορικές μαρτυρίες. Ο ερασιτέχνης (από το ἐράω-ῶ =αγαπώ) ενέχει την έννοια του θετικού προσδιορισμού και όχι την προχειρότητα. Η δουλειά στις ΟΠΙ δεν ενέχει προχειρότητα. Τα μέλη τους εκπαιδεύονται να/ και τηρούν τις διεθνείς προδιαγραφές, ώστε οι συνεντεύξεις τους να μπορούν να ενταχθούν σε ένα οργανωμένο αρχείο, όταν και όποτε δημιουργηθεί στη Ελλάδα.
Η συγκέντρωση προφορικών μαρτυριών συνιστά –για τους περισσότερους- ένα γοητευτικό ταξίδι στις ζωές των άλλων που προσφέρει γνώσεις και εμπειρίες για το παρελθόν, αλλά και έναν αναστοχασμό για τη δική τους ζωή ή/και για τη ζωή αυτή καθεαυτή. Αυτό το μήνυμα θέλουν να μεταδώσουν μέσα από τις δράσεις που οργανώνουν προς τα έξω. Αυτές μπορεί να προέρχονται από μία ΟΠΙ και να απευθύνονται στο σε μια γειτονιά/ δήμο ή να δημιουργούνται από πολλές ΟΠΙ στοχεύοντας μια ευρύτερη κοινότητα ανθρώπων.
Ο κοινός στόχος τους –συνειδητά ή ασυνείδητα- είναι να δημιουργήσουν ένα εναλλακτικό αφήγημα για το παρελθόν, το οποίο δομείται κοινωνικά, παράλληλα με τις νέες ταυτότητες που μετά-σχηματίζονται λόγω της κρίσης. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία πρέπει να εντάξουμε και τις δράσεις που αφορούν αποκλειστικά τα μέλη μιας ΟΠΙ: κοινά φαγοπότια ή εξόδους στο σινεμά ή το θέατρο, που συσφίγγουν τις σχέσεις των μελών.
Γενικότερα, στις ΟΠΙ συντελείται μια προσπάθεια συγκέντρωσης και παραγωγής πρωτογενών ιστορικών πηγών αλλά και συγγραφής της Ιστορίας έξω από το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα και την ακαδημαϊκή κοινότητα αφενός και αφετέρου έξω από τη δημόσια ιστορία, όπως αυτή αναπαράγεται στα ΜΜΕ. Και, όπως είπε ο Paul Thompson, ο κοινωνικός στόχος της Ιστορίας καθορίζει -σε τελική ανάλυση- και το είδος της Ιστορίας που χρησιμοποιούμε.
